Podejścia psychoterapeutyczne

Terapia poznawczo – behawioralna

Jednym z najpopularniejszych podejść terapeutycznych jest nurt poznawczo – behawioralny. Jest on uznawany za jedną z najskuteczniejszych metod w walce z zaburzeniami depresyjnymi o słabym, bądź średnim stopniu oraz napadami lękowymi. Jednym z filarów tego podejścia jest przekonanie, że zachowanie, uczucia, czy przekonania oddziałują na siebie nawzajem. Terapia, która prowadzona jest w tym nurcie, skupia się na uczuciach i emocjach, ponieważ to one wpływają na to, w którą stronę schodzą nasze myśli, oraz w jaki sposób postrzegamy świat. Przykładowo, myślenie o własnym otoczeniu jako niebezpiecznym, bądź postrzeganiu własnej osoby jako bezwartościowej, może doprowadzić do pojawienia się objawów lękowych, czy nawet depresyjnych. Działa to też w obie strony – osoba z depresją automatycznie może postrzegać otoczenie jako szare, surowe, wrogo nastawione do niego. Zdarza się też, że niektóre wydarzenia wpływają na nasze codzienne funkcjonowanie. Przykładowo, możemy bać się psów, ponieważ na własne oczy widzieliśmy kiedyś pogryzienie człowieka. Automatycznie możemy wtedy unikać jakiegokolwiek kontaktu ze zwierzętami, choć oczywistym faktem jest, iż nie każde zwierzę jest agresywne. Inną kwestią jest również nasze wyuczone, emocjonalne podejście do życia. Wraz z upływem lat wyrabiamy sobie nawyki na podłożu emocjonalnym, które zostają z nami do momentu, aż zauważymy je i zaczniemy nad nimi pracować. Niezależnie od tego, czy nawyki te wyrobiliśmy sobie samodzielnie, czy skopiowaliśmy je od innych osób na podstawie obserwacji, mogą one krzywdząco wpływać na życie nasze jak i innych. Na przykład, jeśli w dzieciństwie zareagowaliśmy agresją na próbę zwrócenia nam uwagi, jest bardzo możliwe, że nawyk ten przeniknął również do dorosłego życia. Wyrabianie sobie nawyków powiązanych z emocjami jest całkowicie normalne, jednak ważne jest, aby zauważać ten problem i zrozumieć jego mechanizm.

Wróćmy do tematu terapii. Celem terapeuty nie jest bezpośrednie korygowanie, czy zmienianie naszych emocji lub zachowań poprzez techniki psychologiczne. Misją terapii jest modyfikacja tych zachowań oraz nauka patrzenia na siebie jak i otoczenie w bardziej przychylny sposób. Można powiedzieć, że podczas sesji terapeuta i klient stają się grupą badawczą, która ma za zadanie znaleźć nieoptymalne ścieżki myślenia. Pracują nad tym, żeby zauważyć, że to nie sytuacja wywołuje reakcje, a to w jaki sposób myślimy o niej. Istotną rolą terapeuty jest pomoc w znalezieniu tych negatywnych błędów w naszym podejściu i myśleniu, a także weryfikacja czy faktycznie nasze odczucia mają logiczną podstawę i pracę nad zbudowaniem bardziej przyjaznych i realistycznych przekonań. Zadaniem terapii jest nauczenie nas samodzielnego przełamywania błędnego koła myślenia i szukania rozwiązań naszych problemów. Istotna jest weryfikacja własnych wzorców myślenia i zastępowanie ich bardziej realistycznymi założeniami.
Terapeuta podczas terapii korzysta z wielu narzędzi,  do których należą między innymi: zapisywanie własnych myśli, ekspozycja, czyli celowa konfrontacja z obiektami lęku, czy zadania domowe. Inną kwestią, która wyróżnia ten nurt jest czas trwania terapii – zazwyczaj terapię można zakończyć podczas kilkunastu do kilkudziesięciu spotkań, jednak należy pamiętać, że czas trwania terapii jest zależny od naszych problemów i potrzeb. Co jeszcze jest typowe dla tego rodzaju terapii, skupia się ona na tym, co jest tu i teraz. Podczas terapii nie wracamy do przeszłości, o ile nie ma ona wpływu na teraźniejszość.