Czym jest parentyfikacja?
Kojarzysz te filmy, w których matka z córką są najlepszymi przyjaciółkami? Zwierzają się sobie ze wszystkich problemów, wszystko razem robią, są kompankami w życiu. Być może nawet część z nas oglądając te filmy jako nastolatkowie, marzyła o takiej mamie. Inna sytuacja: dziecko znajomych w wieku nastoletnim opiekuje się młodszym rodzeństwem, odrabia z nimi lekcje, gotuje. Marzysz o takim wspierającym, dojrzałym synu?
Powyższe sytuacje nie są ani dobre ani normalne. Dowiadujemy się o tym zgłębiając temat parentyfikacji.
Co to takiego?
Parentyfikacja to zamiana ról między rodzicem a dzieckiem. Następuje, kiedy dziecko zastępuje rodzica w jego obowiązkach: zajmuje się rodzeństwem, sprząta całe mieszkanie, szykuje posiłki, robi zakupy, jest tłumaczem, zarabia pieniądze dla domu.
Drugi obszar, w którym występuje parentyfikacja to sytuacje, gdy dziecko jest obarczane emocjami rodzica, jest jego powiernikiem, ratuje go, jest rozjemcą pomiędzy rodzicami. Takie dzieci żyją nie swoim, dziecięcym życiem, ale życiem dorosłych.
Jak powinno być
Każda relacja powinna mieć określone granice. W relacji dziecko – rodzin nie ma miejsca na przyjaźń. Relacja ta powinna się cechować rodzicielstwem, bliskością, miłością, pomocą i wsparciem dla dziecka. Rolą dziecka nie jest wysłuchanie problemów rodziców, zajmowanie którejś ze stron, radzenie, wyręczanie w obowiązkach. Źródłem poczucia własnej wartości dziecka powinna być bezinteresowna miłość rodzica.
Skutki parentyfikacji
Kiedy poczucie własnej wartości budowane jest na warunkach, w przyszłości może to skutkować problemami ze zdrowiem psychicznym. Taka osoba może wchodzić w związki z osobami nieradzącymi sobie, a nawet agresywnymi. Może mieć problemy w zakreślaniu granic i przejmować za innych odpowiedzialność ignorując swoje potrzeby. Takie osoby nie będą potrafiły prosić o pomoc, bo przecież same zawsze pomagały. Prowadzi to często do frustracji, napięcia, poczucia winy, niechęci do posiadania swoich dzieci. To ciężki bagaż, który niełatwo jest zrzucić.
Parentyfikacja to nie błahostka. Określana jest jako zachowanie mające znamiona przemocy emocjonalnej! Osobą, której można zwierzyć się ze swoich problemów jest psychoterapeuta, nie dziecko.